
Toegang tot het perceel van de buren
Het betreden van aangrenzende
percelen is aan regels gebonden, tenzij toestemming is verleend door een van de
perceeleigenaren. De zgn. burenrechtelijke regels (o.a. verwoord in artikel
5:48 BW) geven hiertoe uitgangspunten en richtlijnen. In eerdere artikelen hebben
wij beschreven wat wel en niet kan en wat onder omstandigheden mag of gedoogd
dient te worden als het gaat om het betreden van eens anders erf (perceel). Zie
hiervoor ons nieuwsblog: Erfafscheiding (deel 1),
Erfafscheiding (deel 2),
Erfafscheiding (deel 3)
en Erfafscheiding (deel 4).
In sommige
situaties is er een noodzaak gebruik te maken van andermans erf, bijvoorbeeld
omdat er anders geen toegang is om eigendommen (zoals een schuur of schutting) te
herstellen of te onderhouden. Dit doelgericht betreden van andermans erf wordt
het ladderrecht genoemd.
Oude wettelijke
term ladderrecht
Het woord ladderecht
is afkomstig uit het oude Burgerlijk Wetboek (OBW) zoals deze gelding had[1] voor
de komst van het nieuw Burgerlijk Wetboek (NBW) in 1992. Het ladderrecht gold
indertijd als het recht gebruik te kunnen maken van andermans (buren) perceel
indien er herstelwerkzaamheden moesten worden verrichten aan eigendommen. Met het
verdwijnen van de wettelijke bepaling ladderrecht verdween echter niet het
recht zelf[2]. Het
is een ruimdekkend begrip geworden zoals tegenwoordig vervat is in artikel 5:56
BW.
Gebruik ladderrecht
onder huidig recht
Artikel 5:56 BW geeft
aan:
“Wanneer het voor
het verrichten van werkzaamheden ten behoeve van een onroerende zaak
noodzakelijk is van een andere onroerende zaak tijdelijk gebruik te maken, is
de eigenaar van deze zaak gehouden dit na behoorlijke kennisgeving en tegen
schadeloosstelling toe te staan, tenzij er voor deze eigenaar gewichtige
redenen bestaan dit gebruik te weigeren of tot een later tijdstip te doen
uitstellen.”
Daaruit valt de distilleren
dat er sprake moet zijn van:
-een noodzakelijk en tijdelijk gebruikmaken;
-van andermans onroerend goed;
-ten behoeve van eigen onroerend goed;
-in kennis stellen buren (perceeleigenaar);
-schadeloosstelling buren (perceeleigenaar);
-tenzij perceeleigenaar gewichtige redenen heeft dit recht te weigeren.
Verplichting om te
dulden en mee te werken
Kortgezegd dient de
perceeleigenaar (in beginsel) mee te werken aan een verzoek van de buurman om
zijn erf te betreden ten behoeve van het tijdelijk en noodzakelijkerwijs verrichten
van werkzaamheden aan eigen onroerende zaken. De verplichting van de
perceeleigenaar (in feite de dienende perceelhouder) omvat onder meer om de
aangrenzende buren:
-toegang te verschaffen tot het perceel;
-het dulden van het plaatsen en verplaatsen van steigers, ladders, gereedschappen,
bouwmaterialen, grondstoffen etc.;
-zelf het door de dienende perceeleigenaar blijvend of tijdelijk verwijderen
van eigendommen, kan daarmee aan de orde zijn.[3]
De hiervoor genoemde wettelijke voorwaarden dient bij nadere beschouwing
enige toelichting. Zo dienen de uit te voeren activiteiten zelf niet noodzakelijk
te zijn; doch alleen het feit dat men het perceel van de buurman daarvoor benodigd
heeft.
Ook het vereiste dat het noodzakelijk moet zijn om andermans erf te moeten
betreden impliceert dat moet zijn voldoen aan een ultimum remedium, een laatste
redmiddel om de werkzaamheden aldaar te kunnen uitvoeren. Eerst zal dus
overdacht dienen te worden of er geen andere manieren te vinden zijn om –
buiten het aangrenzende erf om – de eigen onroerende goederen te kunnen
bereiken en aldaar de beoogde werkzaamheden uit te voeren. Zijn die er in (alle
redelijkheid) niet of niet aan te wijzen (hierbij speelt een belangenafweging
een rol) dan kan het zijn dat het noodzakelijk is om het erf van de buurman te
moeten betreden.
Daarnaast kent de termijn ‘tijdelijk’ een brede reikwijdte. Zo vond de
rechtbank dat een gebruikmaken van een speciale voor de uit te voeren
bouwwerkzaamheden aangelegde bouwweg nog steeds onder de noemer tijdelijk kon
worden geplaatst.[4]
Aangaande het verwittigen van de buren en het aldus voortijdig informeren over
de noodzaak van het moeten gebruiken van andermans erf, adviseren wij om dit
naast een mondelinge mededeling en gesprek, dit tevens schriftelijk (aangetekend)
kenbaar te maken. Dit in verband met een eventuele bewijslast.
Gewichtige redenen om het ladderrecht tijdelijk of blijvend te weigeren
Burenrecht, waar onderhavig ladderrecht onderdeel vanuit maakt is per
definitie een recht dat valt en samenhangt met de afweging in zakelijke of
persoonlijke belangen van aangrenzende perceeleigenaren. Zo kan de (beoogt dienende)
perceeleigenaar weigeren toestemming te verlenen om zijn erf beschikbaar te
stellen voor het ladderrecht dat de buurman wil inroepen. Hij of zij zal dan
een toereikende redelijke doch vooral gewichtige reden moeten aanreiken of aannemelijk
maken. Daarbij kan men denken aan omstandigheden die zwaarwegend kunnen zijn
waarom dergelijke toegang gerechtvaardigd is te weigeren, of waarbij er aanzienlijke
of onherstelbare schade valt te duchten. Het op zichzelf weren van dit recht uit
hoofde van te ervaren vrees of dreiging voor ongemak, of derving van woongenot
is daarvoor onvoldoende, zoals blijft uit een oordeel van de rechtbank uit 2023.[5]
Casus burenconflict in relatie tot ‘gewichtige reden’
In genoemde zaak ging het – kortgezegd – om de wens om gebruik te maken van
perceel van de buren, om zo een aanbouw aan de woning te kunnen realiseren. De
verzoekende perceeleigenaar had de buurman daartoe herhaaldelijk uitgebreid de noodzaak
daarvoor toegelicht, doch bleken vergeefse pogingen. Het resulteerde in een
burenconflict waarbij o.a. door de buurman aangifte wegens huisvredebreuk
(artikel 138 wetboek van Strafrecht) werd gedaan. Volgens rechtbank was er in
deze zaak geen sprake van een gewichtige reden nu de buren slechts vrees voor
ongemak of schade hadden.
Naslagwerk buren & huren
–recht
en plicht huurder woonruimte
–energielabel
& Wet betaalbare huur (deel 1)
–energielabel
& Wet betaalbare huur [LT 131] (deel 2)
–wet goed verhuurderschap
(deel 1)
–wet
goed verhuurderschap (deel 2)
–Huurbescherming
woonboot & ligplaats
Wat
mag wel en niet bij het betreden van het perceel van de buren?
Urgente
bouwwerkzaamheden aan uw eigendommen uitvoeren op het erf van de buren?
Weten
hoe het zit met het ladderrecht?
Weten
wat uw rechtspositie is als aangrenzend perceeleigenaar?
Heeft
u andere vragen en/of juridische problemen?
De
juristen van BERGA juridische diensten verstrekken passend juridisch advies en
bijstand en zijn u zo nodig van dienst bij (het starten van) een gerechtelijke
procedure. Neemt u telefonisch contact met ons op: 06-36331675 of stuur een e-mail
naar: info@bergajuridisch.nl. Op onze website www.bergajuridisch.nl vindt u meer informatie.
Heeft u andere vragen, advies of bijstand nodig?
Wij verstrekken
naast persoonlijke en online juridische adviezen, ook juridische diensten op
maat, zoals het op maat maken, checken en/of wijzigen van uw
modelovereenkomsten, contracten of andere documenten. Onze diensten kunt u ook
snel en makkelijk online bestellen op www.webshop.bergajuridisch.nl
Daarnaast
treden we zo nodig in onderhandeling met de wederpartij als het gaat om
bijvoorbeeld contractvorming, conflictbehandeling, of staan u bij in
arbeidsbemiddeling. Ook starten we zo nodig een gerechtelijke procedure voor u
op.
Zoekt u
persoonlijk en deskundig op maat advies of wil je een procedure starten?
Kies dan voor
de juridische diensten van BERGA en meld je zaak aan via www.bergajuridisch.nl en vul het
contactformulier in. U kunt ons ook altijd bereiken via: info@bergajuridisch.nl
of bel ons: 06-36331675.
Onze meest
voorkomende rechtsgebieden
Wij verstrekken
juridische diensten aan particulieren en ondernemers op gebied van:
(o.a. zaken
voor de politierechter, kantonrechter, appèladvies)
(o.a. bij het
indienen van bewaar en beroep, sociaal zekerheidsrecht,
WW, ZW, Participatiewet)
Bekijk onze diensten op onze website & webshop
Bekijk onze
website: www.bergajurdisch.nl & webshop:
www.webshop.bergajuridisch.nl
In onze webshop
kunt u terecht voor het bestellen van onze telefonische en online diensten,
zoals juridisch advies en het laten opmaken, checken of wijzigen van nieuwe of
bestaande contracten, voorwaarden of overige documenten.
We zijn u graag van dienst!
[1] Het OBW, ingevoerd in 1838, was gebaseerd op het
Franse Burgerlijk Wetboek van 1804. Het diende als gemeen recht, wat betekent
dat het van toepassing was wanneer er geen specifieke wetten waren die ervan
afweken. In Nederland is het OBW geleidelijk vervangen door het NBW, wat in
1992 voor het grootste deel in werking is getreden.
[2] ECLI:NL:RBNHO:2024:1655
[3] ECLI:NL:RBSGR:2011:BQ2929
[4] ECLI:NL:RBSHE:2008:BD3280
[5] ECLI:NL:RBROT:2023:4856