Digitale
koper beschermd door de Wet Koop op Afstand (WKA)
Al vele jaren
kent de wet consumenten veel rechten toe, met name wat betreft het kopen op
afstand. Het aantal webshop is de afgelopen jaren enorm gestegen. Steeds vaker
weet de consument zijn of haar goederen online aan te kopen. Juridisch hebben
we hier te maken met de Wet Koop op Afstand (WKA). Eerst gaan we terug in de tijd
en bekijken we hoe deze wet tot stand is gekomen (deel 1) en hoe de regelgeving
er uit zag in 2015.
Vervolgens
bekijken we in deel 2 de actuele inhoud van de huidige wet- en regelgeving m.b.t.
de Wet Koop op Afstand.
N.B. Waar de
Wet Koop op Afstand in het verleden van toepassing was en thans nog steeds (op
onderdelen) is, geven we dit expliciet aan.
Totstandkoming Wet
Koop op Afstand (2015)
Als consument
kun je goederen en diensten kopen via internet.
Dit digitale
kopen werd in het leven geroepen en beschermd door de wet Kopen op Afstand
(WKA) 2014 en 2015.
De Wet Koop op
Afstand was destijds een aanpassing van bestaande wetgeving en volgde op een
maatschappelijke groei in het woud van webshoppen en online kopen. De Wet Koop
op Afstand beoogde zowel de koper als de verkoper stringentere richtlijnen te
geven die zo partijen duidelijkheid en rechtszekerheid verschaffen.
Beroep verkoper
op uitzonderingen bedenktijd
Voor de
consument is het van belang te weten waar door de verkoper een beroep wordt
gedaan op de uitzonderingen die gemaakt worden als het gaat om de 14 dagen
bedenktermijn. Zoals inzake: het kopen op afstand van zaken die speciaal voor
de koper zijn gemaakt of aan zijn persoonlijke wensen zijn aangepast. De Wet
Koop op Afstand beschermt de koper bij het kopen van goederen en diensten
waarbij geen persoonlijk contact plaatsvindt tussen koper en verkoper.
Inwerkingtreding
Wet Koop op Afstand 2015
Meer concreet:
er is geen gelijktijdige fysieke aanwezigheid van beide partijen. Europese regelgeving geeft de koper 14 dagen
bedenktijd. De Wet Koop op Afstand is in juni deels in 2014 en 2015 ingegaan en
is geregeld in de artikelen 7:46a t/m 46j van het Burgerlijk Wetboek.
Wat viel en valt onder de Wet Koop op Afstand 2015?
Reeds vanaf 2012
wordt er significant meer gekocht op afstand en minder in fysieke winkels. Onder
Kopen op Afstand werd en wordt verstaan het kopen van goederen of diensten door
een particulier van een bedrijf zonder dat er rechtstreeks contact met een
verkoper is (men is fysiek niet gelijktijdig aanwezig). Denk aan het kopen via
internet, met de telefoon, post, fax of een ander communicatiemiddel. Bovendien
moet het een aankoop zijn voor eigen (consumenten)gebruik.
Wat regelde en regelt de Wet Kopen op Afstand 2015?
De Wet Kopen op
Afstand, onderdeel van het Burgerlijk Wetboek, regelde en regelt in feite het
recht op goede producten en diensten die op afstand worden gekocht.
Binnen de EU gold
en geldt nog steeds de richtlijn Kopen op Afstand. Elk lidstaat diende deze
richtlijn om te zetten in nationale wetgeving. Nederland heeft dit indertijd
ook gedaan.
Bedenk wel dat
de wet er gekomen is om een betere bescherming te bieden voor de consument koper, maar niét waar het gaat om
een door een onderneming aangekochte dienst of product. In dit laatste geval
was en is de Wet Koop op Afstand namelijk niet van toepassing. In het
onderstaande komen meer uitzonderingen aan bod zoals die bij de invoering van
de wet golden en deels nog steeds van toepassing zijn.
De bedenktijd voor de consument & het
herroepingsrecht 2015
Een belangrijke
regel was en is dat de consument recht heeft op bedenktijd. Na ontvangst van de
bestelling had hij een bedenktijd van 14 werkdagen. Dit is nog steeds zo. In
deze periode kan de consument de koopovereenkomst zonder opgaaf van redenen
herroepen en ontbinden. Buitengerechtelijke ontbinding heet dat en wordt
ingeroepen om de rechten en plichten uit een overeenkomst te beëindigen.
Ontbinden is het juridisch herroepen van de overeenkomst. De consument dient
dit dan wel duidelijk te maken naar de verkoper toe.
Het
herroepingsrecht in 2015 ging nog verder: als de koper op de dag van ontvangst
van het gekochte goed of op de dag waarop hij de overeenkomst sloot nog geen
bevestiging had ontvangen met de juiste informatie, dan bedroeg de
ontbindingstermijn zelfs drie maanden. Hij behoefde dan bij herroeping alleen
de portokosten te betalen.
Deze
afkoelingsperiode en de Wet Kopen op Afstand gold niet voor onderstaande zaken
en diensten:
–
Zaken waarvan de prijs gebonden is aan schommelingen
op de financiële markt, waarop de verkoper geen invloed heeft;
–
Diensten die slechts gelden voor een bepaalde periode
of op een bepaalde datum, zoals reserveringen, hotels, vervoer, restaurants en
dergelijke;
–
Producten die gemaakt zijn aan de hand van
specificaties van de consument en duidelijk persoonlijk van aard zijn, zoals
een speciaal voor hem samengestelde pc of een maatpak;
–
Diensten waarbij de consument toestemming heeft
gegeven om alvast met de uitvoering ervan te beginnen;
–
Goederen die snel kunnen bederven of verouderen;
–
Audio- en video-opnamen of computerprogrammatuur,
wanneer het zegel is verbroken;
–
Kranten, tijdschriften en concertkaartjes, want die
zijn tijdgebonden;
–
Werkzaamheden waarmee de leverancier in opdracht van
de consument reeds mee was begonnen voordat de afkoelingsperiode was verstreken;
–
Weddenschappen en loterijen.
Hieronder bespreken
wij nog enkele andere onderdelen van de Wet Koop op Afstand zoals deze ten
tijde van de invoering golden. Veel onderdelen daarvan zijn echter nog steeds
geldend recht. NB De lezer zij er dus op gewezen dat wij in dit artikel enkel
de geschiedenis van deze wet op onderdelen beschrijven zoals geldend was ten tijde
van de invoering ervan. In deel 2 gaan we in op de huidige wet- en regelgeving
van de Wet Koop op Afstand.
Nog enkele
onderdelen uit de Wet Koop op afstand ten tijde van de invoering in 2015:
De plichten van de verkoper bij kopen op afstand
De verkoper diende
dus te voldoen aan allerlei informatieverplichtingen. Informeerde de verkoper
de koper niet of niet onvoldoende, dan werd zijn bedenktijd wettelijk verlengd
tot een maximum van drie maanden.
Deze informatieplicht
omvatte onder meer:
–
Verstrekken van de juiste en volledige informatie door
de verkopende partij over zijn identiteit en bezoek- en afhaal adres;
–
Prijsgeven van de belangrijkste kenmerken van het
product, de prijs, de kosten van aflevering, wijze van betaling en dergelijke;
–
Duidelijk maken wat de geboden garantie inhield en hoe
de serviceverlening diende te verlopen. De koper had namelijk na afloop van de
wettelijke bedenktermijn van 14 dagen altijd nog recht op tenminste zes maanden
garantie. In deze periode moest de verkoper aantonen (bewijzen) dat een door de
koper geclaimd defect product vanaf de ontvangst ervan niet juist was en dat
het product bij aflevering wel degelijk in orde en defectvrij was. Het kwam
erop neer dat de verkoper moest bewijzen dat de consument niet de waarheid
sprak en/of dat dat de consument aantoonbaar zelf de oorzaak van het defect in
het leven had geroepen;
–
Dat een eventuele financieringsovereenkomst die aan
het product of de dienst ten grondslag lag en daarmee was verbonden, bij
annulering automatisch werd ontbonden;
–
Dat de verkoper uiterlijk bij de levering van het product
de koopovereenkomst schriftelijk diende toe te voegen en te bevestigingen. Dit kon
ook per e-mail.
14 Dagen bedenktijd
Het
demissionaire kabinet Rutte had op 14 september 2012 besloten om ook in
Nederland de bedenktijd van 14 dagen in te voeren, én de koper meer rechten te
geven:
–
Het risico van verlies of beschadiging lag pas bij de koper
als het gekochte product door hem daadwerkelijk was ontvangen;
–
De verkoper mocht daarbij niet automatisch aanvullende
opties aanklikken waardoor de koper extra moest betalen;
–
De verkoper moest duidelijk zijn over de kosten en
duidelijker dan tot dan toe het geval was. Deze aanpassingen zijn destijds in
juni 2014 van kracht geworden.
Wat verstond met onder een bedenktijd?
De bedenktijd was
en is een periode waarin de koper kan beslissen dat u het product toch niet
wilt kopen. Hij kan het product dan retourneren en de overeenkomst ongedaan
maken: ontbinden. De koper hoefde en hoeft niet te vertellen waarom hij het
product niet (meer) wil. Een bedenktijd werd ook wel zichttermijn, herroeping, bedenktermijn,
of herroepingsrecht genoemd.
Binnen de
bedenktijd kon de koper aan de verkoper laten weten dat hij van de koop af wilde.
Dit is nog steeds geldend recht.
De verkoper moest het aankoopbedrag terugbetalen, ook
de bezorgkosten
De koper moest
de verkoper laten weten dat hij gebruik wenste te maken van zijn bedenktijd.
Dit is nog steeds zo. In dat geval en vanaf dat moment moest de verkoper alles
wat de koper reeds betaald had binnen veertien dagen terugbetalen. Had de koper
ook bezorgkosten betaald om het product thuis geleverd te krijgen? Dan diende
hij ook die terug te krijgen. De verkoper mocht geen kosten in rekening brengen
voor het ongedaan maken van de aankoop.
Meer informatie over verzendkosten bij het terugsturen
van een product
Naast de vele
rechten van de koper had ook de verkoper rechten.
Had de koper
het product nog niet teruggestuurd? Dan mocht de verkoper (ook) wachten met
terugbetalen totdat hij het product daadwerkelijk retour had ontvangen, of totdat
de koper de verkoper een (verzend)bewijs had toegestuurd waaruit bleek dat hij
het product retour had gestuurd.
Wanneer ging de 14 dagen bedenktermijn in?
Schafte de
consument een product aan? Dan ging de veertien dagen bedenktijd in op de dag
nadat hij het product heeft ontvangen. Maar let op: had hij in één bestelling
meerdere producten besteld? Bijvoorbeeld een jurk en een broek en
werden deze
niet tegelijkertijd bezorgd? Dan ging de 14 dagen bedenktermijn pas lopen als
de koper het laatste product had gekregen.
Kocht de consument
een dienst? Dan ging de veertien dagen bedenktermijn in op de dag dat hij het
contract had gesloten.
Kocht hij een
dienst én een product? Dan begon de bedenktijd als hij het product afgeleverd
kreeg, zoals bijvoorbeeld een wasmachine met een onderhoudscontract (dienst).
Wanneer was er sprake van verlengde bedenktijd?
In sommige
gevallen had de koper een langere bedenktijd. De verkoper moest hem goede
informatie geven over de bedenktijd. En hij moest een formulier verstrekken dat
de koper kon invullen om gebruik te maken van zijn bedenktijd.
Had de verkoper
de koper niet de informatie over de bedenktijd verstrekt?
Of had de
verkoper hem bijvoorbeeld geen formulier gegeven dat hij kon invullen als hij
toch van de koop af wilde? Dan wordt zijn bedenktijd automatisch met een jaar
verlengd. De bedenktijd gold dan weer 14 dagen vanaf het moment dat hij alsnog
de juiste informatie van de verkoper ontving.
Samenvattend: regels Wet Koop op Afstand 2015
–
De webwinkel was verplicht om een formulier op de site
te plaatsen, waarmee consumenten een koopovereenkomst konden herroepen
(herroepingsrecht);
–
Niet onder het herroepingsrecht vielen boeken, cd’s,
producten met een hygiënisch karakter als het zegel is verbroken. Ook niet onder het herroepingsrecht vielen op maat
gemaakte producten of met een speciaal opdruk op verzoek van de klant. Ook niet
onder het herroepingsrecht vielen digitale producten zoals downloads en
faillissementsveilingen;
–
Terugbetalingen inclusief verzendkosten dienden plaats
te vinden binnen 14 dagen ná de dag van herroeping, ook als de geleverde
producten nog niet retour waren ontvangen;
–
Vooraf aangekruiste vakjes voor betaling waren niet
meer toegestaan, zodat de koper niet per ongeluk aan andere verplichtingen
vastzat, zoals een verzekering of een aanvullend (verlengd) abonnement;
–
Gebruik van een servicenummer mocht niet duurder zijn
dan het basistarief voor regulier telefoneren;
–
Risico’s op beschadiging waren voor de verkoper vanaf
verzending tot het moment dat het artikel bij de klant was afgeleverd.
Tot slot
Hoewel de
rechten voor de consument bij koop op afstand goed waren en zijn geregeld, doet
de consument koper er natuurlijk nog steeds goed aan om zich van tevoren goed
te laten informeren. Door de algemene (koop)voorwaarden en informatie op de
website van de verkoper tot zich te nemen, komt hij dan vaak goed beslagen ten
ijs. Aan te bevelen is om daarnaast – bij vragen of opmerkingen – bij de
leverancier van het product of de dienst nadere informatie op te vragen.
Zoals hiervoor uiteengezet kunt u zien dat veel rechten (en plichten) die
destijds voor zowel de koper als de verkoper in het leven waren geroepen met de
Wet Koop op Afstand 2015, thans nog steeds op vele onderdelen geldend recht
zijn.
In onze nieuwsblog proberen wij zoveel mogelijk – wanneer daartoe aanleiding
is – de herkomst en geschiedenis van een (wets)voorstel te beschrijven. Hiermee
willen wij de behandelde materie niet alleen in historisch perspectief plaatsen
en zo de ontwikkelingen benoemen; óók en vooral willen we daarmee meer inzicht
en reikwijdte van de beoogde wet verschaffen, door te kijken naar de betekenis
van die die ontwikkelen voor de huidige tijd en de implicaties ervan.
In het vervolgartikel (deel 2) bekijken en beschrijven we enkele belangrijke
onderdelen van de wet- en regelgeving m.b.t. de Wet Koop op Afstand zoals thans
geldend is. Zo zullen we de in dit artikel (deel 1) reeds aan bod komende en beschreven
onderdelen opnieuw de revue laten passeren aan de hand van de rechten voor consumenten
zoals die sinds 2014 geldend zijn met de Wet Koop op afstand. Het hierbij met
name om bepalingen zoals de artikelen 6:230m-6:230s van het Burgerlijk Wetboek.
Als consument
weten wat je rechten en plichten zijn bij kopen op afstand?
Voldoe je als
verkoper aan de huidige wet- en regelgeving voor webshop?
Heb je andere
vragen met betrekking tot kopen op afstand?
De juristen van BERGA juridische diensten
bekijken samen met je wat wettelijk wel of niet mogelijk is! Wij adviseren en
verlenen op maat bijstand!
Heb je andere
vragen, rechtsbijstand of ander advies nodig?
Wij verstrekken naast persoonlijke en online
juridische adviezen, ook juridische diensten op maat, zoals het op maat maken,
checken en/of wijzigen van je algemene voorwaarden, contracten of andere
documenten. Onze diensten kun je ook snel en makkelijk online bestellen op www.webshop.bergajuridisch.nl
Daarnaast treden we zo nodig in onderhandeling met de
wederpartij als het gaat om bijvoorbeeld contractvorming, conflictbehandeling,
of staan je bij in arbeidsbemiddeling. Ook starten we zonodig een gerechtelijke
procedure voor je op.
Zoek je persoonlijk en deskundig op maat advies of wil
je een procedure starten?
Kies dan voor de juridische diensten van BERGA en meld
je zaak aan via www.bergajuridisch.nl en vul het contactformulier in. Je kunt ons ook
altijd bereiken via: info@bergajuridisch.nl of bel ons: 06-36331675.
Onze meest
voorkomende rechtsgebieden
Wij verstrekken
juridische diensten aan particulieren en ondernemers op gebied van:
(o.a. zaken
voor de politierechter, kantonrechter, appèladvies)
(o.a. bij het
indienen van bewaar en beroep, sociaal zekerheidsrecht,
WW, ZW, Participatiewet)
Bekijk onze diensten op onze website & webshop
Bekijk onze
website: www.bergajurdisch.nl & webshop:
www.webshop.bergajuridisch.nl
In onze webshop
kunt u terecht voor het bestellen van onze telefonische en online diensten,
zoals juridisch advies en het laten opmaken, checken of wijzigen van nieuwe of
bestaande contracten, voorwaarden of overige documenten.
We zijn u graag van dienst!