Serie blogs
In deze serie blogs behandelen we belangrijke aspecten rondom overeenkomsten, zoals welke basiselementen daarin een rol spelen, hoe deze tot stand komen, wat de rechtsgevolgen ervan kunnen zijn, wat er speelt bij o.a. een opzegging, wijziging, ontbinding of vernietiging ervan en welke soorten van overeenkomsten er zijn.
In ons eerste blog beschreven we de uitgangspunten van het overeenkomsten- of contractenrecht.
In het tweede blog beschreven we de aspecten die van belang zijn voor het rechtsgeldig tot stand laten komen van een overeenkomst.
In dit derde blog bespreken we de mogelijke rechtsgevolgen die samenhangen met een overeenkomst. Elke overeenkomst beoogt een voor partijen wenselijke realisatie van doelen; zij hebben er beide belang bij dat de overeenkomst in wederkerig opzicht voor de toekomst gestand houdt, althans voor zolang de termijn die partijen daarbij voor ogen hebben. Rechtsgevolgen van een overeenkomst kunnen in nagenoeg alle contracten – tegenover elkanders rechten – als verbintenissen, verplichtingen, worden aangewezen. Daartegenover staan rechten.
Rechtsgevolgen van een overeenkomst
Artikel 6:248 BW bepaalt dat een overeenkomst niet alleen de afgesproken rechtsgevolgen heeft, maar ook die welke voortvloeien uit de wet, gewoonte en de eisen van redelijkheid en billijkheid
Rechtsgevolgen van een overeenkomst zijn op te delen in:
-wat partijen zijn overeengekomen en hebben beoogd;
-aanvullende voorwaarden van toepassing zijnde op de overeenkomst;
-gevolgen die zien op wat de wet daaromtrent kenbaar maakt;
-gevolgen die zien op wat het ongeschreven gewoonterecht daaromtrent kenbaar
maakt;
-gevolgen die zien op wat de redelijkheid en billijkheid met zich meebrengen.
Wat partijen zijn overeengekomen
Als een der partijen diens verplichtingen niet nakomt zoals zij in de overeenkomst hebben vastgelegd, schendt deze de nakoming van de overeenkomst: hij pleegt wanprestatie. Als de wanprestatie ernstig genoeg kan de overeenkomst worden ontbonden: de overeenkomst eindigt en tegelijkertijd ontstaat een verplichting voor partijen om reeds uitgevoerde/ontvangen prestaties (indien mogelijk) ongedaan te maken en eventueel te compenseren in een vervangende schadevergoeding.
Als er sprake is van een wilsgebrek, d.w.z. de overeenkomst is tot stand gekomen onder invloed van bijvoorbeeld dwaling, misbruik van omstandigheden of oneerlijke handelspraktijken, dan kan de overeenkomst ook worden vernietigd. In dat geval heeft de overeenkomst met terugwerkende kracht nooit bestaan. Uitgevoerde prestaties of betaalde bedragen zijn dan onverschuldigd verricht resp. betaald.
Bij nietige overeenkomsten is sprake van een met de wet strijdige bepaling die o.a. indruist tegen de goede zeden en/of openbare orde. In dat geval heeft de overeenkomst nimmer bestaan.
Aanvullende voorwaarden op de overeenkomst;
Partijen komen in eerste instantie rechtstreeks met elkaar overeen wat zij van elkaar verlangen en met welk doel zij tot een overeenkomst zijn gekomen.
Naast de gemaakte afspraken kunnen er ook rechtsgevolgen ontstaan die voortvloeien uit daarop door partijen van toepassing verklaarde aanvullende voorwaarden. Te denken valt aan o.a. de algemene voorwaarden, inkoopvoorwaarden en licentievoorwaarden. Om rechtsgeldig onderdeel te laten zijn van de tussen partijen totstandgekomen overeenkomst, is het noodzakelijk dat in de tekst van de overeenkomst zelf verwezen wordt naar de van toepassing zijnde aanvullende voorwaarden.
De wettelijke impact op de overeenkomst
De wet ‘ziet’ er op tie dat partijen zich aan de afspraken dienen te houden. Doen zij dat niet, dan geldt dat één der partijen diens rechten uit de wet jegens de andere partij kan effectueren. Partijen hebben jegens elkander met wederkerige rechten en plichten.
Bij niet nakoming van de overeenkomst (plicht) jegens de andere partij (die een recht daarop heeft) heeft deze laatste partij de mogelijkheid alsnog nakoming af te dwingen, veel middels een ingebrekestelling.
Na ongebruikt passeren van de in de ingebrekestelling opgenomen respijttermijn, of als een fatale termijn is overschreden, is de eiser gerechtigd de overeenkomst te ontbinden als duidelijk is dat de gedaagde niet meer (kan of wil) nakomen en de belangen van eiser bij ontbinding groter zijn dan die van gedaagde: er dient een rechtvaardigingsgrond te zijn waarmee de zwaarte van de inzet van ontbinding als sanctie de niet-nakoming rechtvaardigt.
Bij gedeeltelijke ontbinding wordt een deel van de wederkerig geleverde prestaties in stand gelaten, maar besluiten partijen de waarde daarvan of van toekomstige achter wege te laten prestaties wederkerig te compenseren in geld.
De impact van aard en gewoonte op de overeenkomst
De aard, omvang en impact van een rechtsgevolg is mede afhankelijk van o.a. de context, branche, type bedrijf en in welke hoedanigheid partijen de overeenkomst sluiten. Deze ongeschreven gewoonterechtelijke normeringen kunnen in die zien als ‘aanvullende voorwaarden’ op de overeenkomst worden beschouwd. Hierbij behoren ook specifiek in de branche gebruikte opvattingen over wat als norm wordt beschouwd. Zo zal de normering binnen de metaalindustrie een andere zijn, als het gaat om het duiden van het begrip niet-nakoming van de overeenkomst, zo dit herleidbaar is tot verschillende kwalitatieve en kwantitatieve norminterpretaties die met dit begrip kunnen samenhangen. De gewoonterechtelijke normering als ongeschreven rechtsbron vormt daarmee een belangrijke factor bij de reikwijdte van en de impact die de wederkerige rechten en plichten van partijen met zich (kunnen) brengen. De gewoonte vloeit soms voort uit, of ontstaat juist door de aard van de overeenkomst.
De aard van de overeenkomst, zoals het verschil tussen een aandeelhoudersovereenkomst en een koopovereenkomst van 10 kg fruit, brengt impliciet met zich mee dat de gehele context en reikwijdte van de rechten en plichten ter zake een diverse benadering en uitvoering met zich mee brengt. De impact van die diverse aldus verschillende benadering en uitvoering van een overeenkomst kenschetst in feite de aard van de overeenkomst en omgekeerd.
Ook de impact van hoedanigheid van partijen kan een rol spelen bij wat partijen mogen en kunnen verwachten m.b.t. de uitvoering van een overeenkomst. Zo mag er van professionele partijen meer worden verwacht zij kennis en oog hebben van elkanders rechten en plichten en daarmee van elkanders rechtvaardige belangen, dan in het geval sprake is van een niet-professionele partijen.
De impact van de redelijkheid en billijkheid op de overeenkomst
Artikel 6:248 BW bepaalt in de leden 1 en 2:
(1) Een overeenkomst heeft niet alleen de door partijen overeengekomen rechtsgevolgen, maar ook die welke, naar de aard van de overeenkomst, uit de wet, de gewoonte of de eisen van redelijkheid en billijkheid voortvloeien.
(2) Een tussen partijen als gevolg van de overeenkomst geldende regel is niet van toepassing, voor zover dit in de gegeven omstandigheden naar maatstaven van redelijkheid en billijkheid onaanvaardbaar zou zijn.
Lid 1 kan worden gezien als de aanvullende werking van redelijkheid en billijkheid op de rechtsgevolgen van een overeenkomst en lid 2 de beperkende werking van de redelijkheid en billijkheid op de rechtsgevolgen van een overeenkomst.
Hiervoor hebben wij uiteengezet op welke wijze de aard van de overeenkomst, uit wettelijke beperkingen, het ongeschreven gewoonterecht en de eisen van redelijkheid en billijkheid de overeenkomst kunnen aanvullen.
Wat lid 2 betreft gaat het om beperkingen ten aanzien van een of meerdere in de overeenkomst vervatte regels, waarbij deze niet van toepassing zijn. wanneer er strijd is met de redelijkheid en billijkheid als deze toch aanvaard zou worden. Aan de betreffende regel(s) kunnen partijen dan geen rechten en/of plichten aan ontlenen en wordt buiten toepassing verklaard (door de rechter). Men spreekt in dit verband ook wel van de beperkende of derogerende werking van de redelijkheid en billijkheid.
Een voorbeeld van de derogatieve werking van een overeenkomst laat zich goed uitdrukken in het geval waarbij een contractspartij een beroep wil doen op een in het contract opgenomen boeteclausule, omdat de tegenpartij niet (tijdig) goederen heeft geleverd, doch de contractspartij zelf er opzettelijk voor heeft gezorgd dat de tegenpartij niet aan haar leveringsverplichtingen kon voldoen wegens het in opdracht laten stelen van de beoogde te leveren goederen, of in het geval deze brand zou hebben gesticht in de distributieloods van de tegenpartij.
In moreel opzicht is aan te voelen dat in dergelijke gevallen de door de partij zelf vooropgezette uitvoering van diens laakbare plannen, deze geen recht toekomt om het jegens de tegenpartij opeisen van een contractuele boete.
Soorten overeenkomsten
Bij Berga juridische diensten kun je terecht voor het opmaken van elk soort denkbaar contract. Hieronder noemen we enkele overeenkomsten:
Beheerovereenkomst
Inhuurovereenkomst
Managementovereenkomst
Onderhoudsovereenkomst
Opdrachtovereenkomst
Resellerovereenkomst
Service Level Agreement
Aannemingsovereenkomst
Geheimhoudingsovereenkomst
Ruilovereenkomst
Mantelovereenkomst
Oproepovereenkomst
Pandovereenkomst
Leaseovereenkomst
Thuiswerkovereenkomst
Uitzendovereenkomst
Schenkingsovereenkomst
Zekerheidsovereenkomst
Financieringsovereenkomst
Overname overeenkomst
Copyright document
Licentievoorwaarden
Agentuurovereenkomst
Akte van overdracht auteursrechten
Disclaimer
Inschrijfformulieren
Meerpartijenovereenkomst
Privacy Statements
Rekening-courant DGA
Rekening-courant Gelieerde Onderneming Overeenkomsten
Royaltyovereenkomst
Een professioneel contract of voorwaarden laten opmaken?
Weten welke aspecten van belang zijn voor een juiste samenstelling van een overeenkomst?
Uw contractsinhoud en de rechtsgevolgen daarvan laten toetsen door een van onze contractsjuristen?
Of heeft u andere aan aansprakelijkheid en schade(vergoeding) verwante vragen, of heeft u gerichte hulp advies nodig voor andere voor andere zaken?
De juristen van BERGA juridische diensten verstrekken passend juridisch advies en bijstand en zijn u zo nodig van dienst bij (het starten van) een gerechtelijke procedure.
Neem telefonisch contact op met Berga juridische diensten, zodat je wordt uitgelegd wat je nodig hebt in dit contract. Of stuur ons een email.
Heeft u andere vragen of ander advies nodig?
Wij verstrekken naast persoonlijke en online juridische adviezen, ook juridische diensten op maat, zoals het op maat maken, checken en/of wijzigen van uw modelovereenkomsten, contracten of andere documenten. Onze diensten kunt u ook snel en makkelijk online bestellen op www.webshop.bergajuridisch.nl
Daarnaast treden we zo nodig in onderhandeling met de wederpartij als het gaat om bijvoorbeeld contractvorming, conflictbehandeling, of staan u bij in arbeidsbemiddeling. Ook starten we zonodig een gerechtelijke procedure voor u op.
Zoekt u persoonlijk en deskundig op maat advies of wil je een procedure starten?
Kies dan voor de juridische diensten van BERGA en meld je zaak aan via www.bergajuridisch.nl en vul het contactformulier in. U kunt ons ook altijd bereiken via: info@bergajuridisch.nl of bel ons: 06-36331675.
Onze meest voorkomende rechtsgebieden
Wij verstrekken juridische diensten aan particulieren en ondernemers op gebied van:
(o.a. zaken voor de politierechter, kantonrechter, appèladvies)
(o.a. bij het indienen van bewaar en beroep, sociaal zekerheidsrecht,
WW, ZW, Participatiewet)
Bekijk onze diensten op onze website & webshop
Bekijk onze website: www.bergajurdisch.nl & webshop: www.webshop.bergajuridisch.nl
In onze webshop kunt u terecht voor het bestellen van onze telefonische en online diensten, zoals juridisch advies en het laten opmaken, checken of wijzigen van nieuwe of bestaande contracten, voorwaarden of overige documenten.
We zijn u graag van dienst!