Het inhuren van freelancers en zzp’ers biedt MKB-ondernemers de flexibiliteit die nodig is om te groeien. U haalt specialistische kennis in huis voor een specifiek project, zonder de langlopende verplichtingen van een arbeidsovereenkomst. Deze samenwerking is gebouwd op de aanname van zelfstandigheid. Maar wat als de Belastingdienst uw werkrelatie anders beoordeelt?
Het risico van schijnzelfstandigheid, waarbij een opdrachtrelatie wordt gezien als een verkapt dienstverband, is een van de grootste financiële gevaren voor ondernemers die met externen werken. Een naheffing voor loonheffingen en boetes kan de continuïteit van uw bedrijf in gevaar brengen. Een opdrachtovereenkomst is hierin uw belangrijkste instrument, maar het is geen magisch schild. De waarde ervan hangt volledig af van de juiste toepassing in de praktijk.
De kern luidt, de praktijk is doorslaggevend
De meest fundamentele regel die de Belastingdienst en de rechter hanteren is, “wezen gaat voor schijn”. Dit betekent dat de feitelijke manier waarop u en de zzp’er samenwerken zwaarder weegt dan de titel die boven het contract staat. U kunt een document hebben met als kop ‘Opdrachtovereenkomst’, maar als u in de praktijk de zzp’er behandelt als een werknemer, dan zal de relatie alsnog als een dienstverband worden gezien.
De Belastingdienst beoordeelt de relatie primair op de aanwezigheid van een gezagsverhouding. De centrale vraag is, heeft de opdrachtgever de bevoegdheid om instructies te geven over hoe het werk wordt uitgevoerd en is er sprake van toezicht? Als het antwoord hierop ‘ja’ is, wijst dit sterk in de richting van een dienstverband.
De functie van een waterdichte opdrachtovereenkomst
Als de praktijk leidend is, waarom is een schriftelijke overeenkomst dan toch onmisbaar? Een professioneel opgestelde opdrachtovereenkomst vervult drie vitale functies:
- Het legt de intentie vast
Het document is het sterkste bewijsstuk van wat beide partijen voor ogen hadden bij aanvang: een samenwerking op basis van zelfstandigheid en expliciet niet het aangaan van een arbeidsovereenkomst. - Het structureert de samenwerking
Het contract is een handleiding voor de praktijk. Door de juiste clausules op te nemen, dwingt u uzelf en de opdrachtnemer om de werkrelatie op een manier in te richten die de zelfstandigheid respecteert. - Het vormt uw eerste verdedigingslinie
Bij een eventuele controle door de Belastingdienst is de opdrachtovereenkomst het eerste document dat wordt opgevraagd. Een helder, juridisch correct contract vormt een sterke basis voor uw verdediging en toont aan dat u de risico’s serieus heeft genomen.
De onmisbare clausules in uw verdediging
Om de afwezigheid van een gezagsverhouding en dienstverband aan te tonen, mag een goede opdrachtovereenkomst de volgende bepalingen niet missen:
- Instructiebevoegdheid
De overeenkomst moet duidelijk maken dat de opdrachtgever zich richt op het ‘wat’ (het te behalen resultaat) en mag daartoe aanwijzingen geven. - Mogelijkheid van vrije vervanging
Een echte ondernemer moet zich kunnen laten vervangen. De overeenkomst moet de zzp’er het recht geven om de opdracht, in overleg, door een gekwalificeerde ander te laten uitvoeren. Dit is een sterk tegenargument voor de plicht tot persoonlijke arbeid die bij een werknemer hoort. - Gebruik van eigen middelen
De zzp’er werkt met eigen gereedschappen, een eigen laptop en eigen software. Dit onderstreept de zelfstandigheid en het ontbreken van een te sterke ‘inbedding’ in de organisatie van de opdrachtgever.
Een opdrachtovereenkomst is geen formaliteit, maar risicobeheer
Samenwerken met zzp’ers is een strategisch voordeel, mits u de juridische basis correct heeft ingericht. Het risico op schijnzelfstandigheid wordt niet afgedekt door simpelweg een template te ondertekenen. Het wordt geminimaliseerd door een doordachte overeenkomst die als blauwdruk dient voor een feitelijke werkrelatie die de zelfstandigheid van de opdrachtnemer volledig respecteert.
Een op maat gemaakte opdrachtovereenkomst is daarom geen kostenpost, maar een verstandige investering in risicobeheer. Het beschermt uw bedrijf tegen potentieel desastreuze naheffingen en stelt u in staat om met een gerust hart flexibel te ondernemen.
Werk zorgeloos samen met freelancers en zzp’ers. Laat een waterdichte opdrachtovereenkomst opstellen die uw bedrijf beschermt tegen de hoge risico’s van schijnzelfstandigheid. Neem contact op met BERGA Juridische Diensten voor een contract dat voor u werkt.